ظرفیت معیاری برای اندازه گیری توانایی نگهداری انرژی الکتریکی است. ظرفیت زیاد بدین معنی است که خازن قادر به نگهداری انرژی الکتریکی بیشتری است. واحد اندازه گیری ظرفیت فاراد است. 1 فاراد واحد بزرگی است و مشخص کننده ظرفیت بالا میآباشد. باید گفت که ظرفیت خازنآها یک کمیت فیزیکی هست و به ساختمان خازن وابسته است و به مدار و اختلاف پتانسیل بستگی ندارد
بنابراین استفاده از واحدهای کوچکآتر نیز در خازنها مرسوم است. میکروفاراد µF، نانوفاراد nF و پیکوفاراد pF واحدهای کوچکآتر فاراد هستند.
µ means 10-6 (millionth), so 1000000µF = 1F
n means 10-9 (thousand-millionth), so 1000nF = 1µF
p means 10-12 (million-millionth), so 1000pF = 1nF
کد رنگی خازنآها
در خازنآهای پلیستر برای سالهای زیادی از کدهای رنگی بر روی بدنه آنها استفاده میآشد. در این کدها سه رنگ اول ظرفیت را نشان میآدهند و رنگ چهارم تولرانس(درصد خطا) را نشان میآدهد . برای مثال قهوهآای - مشکی - نارنجی به معنی 10000 پیکوفاراد یا 10 نانوفاراد است. خازنآهای پلیستر امروزه به وفور در مدارات الکترونیک مورد استفاده قرار میآگیرند. این خازنها در برابر حرارت زیاد معیوب میآشوند و بنابراین هنگام لحیم کاری باید به این نکته توجه داشت.
ترتیب رنگی خازنآها به ترتیب از ۰ تا ۹ به صورت زیر است:
خازنآها با هر ظرفیتی وجود ندارند. بطور مثال خازنآهای 22 میکروفاراد یا 47 میکروفاراد وجود دارند ولی خازنآهای 25 میکروفاراد یا 117 میکروفاراد وجود ندارند. دلیل اینکار چنین است :
فرض کنیم بخواهیم خازنآها را با اختلاف ظرفیت ده تا ده تا بسازیم. مثلاً 10 و 20 و 30 و. .. به همین ترتیب. در ابتدا خوب بهآنظر میآرسد ولی وقتی که به ظرفیت مثلاً 1000 برسیم چه رخ میآدهد ؟
مثلاً 1000 و 1010 و 1020 و. .. که در اینصورت اختلاف بین خازن 1000 میکروفاراد با 1010 میکروفاراد بسیار کم است و فرقی با هم ندارند پس این مساله معقول بهآنظر نمیآرسد. برای ساختن یک رنج محسوس از ارزش خازنآها، میآتوان برای اندازه ظرفیت از مضارب استاندارد 10 استفاده نمود. مثلاً 7/4 - 47 - 470 و. .. و یا 2/2 - 220 - 2200 و.. .
کد عددی خازن ها
در خازن های الکترولیتی معمولا ظرفیت به صورت یک عدد مشخص با واحد مربوطه اش (pf,nf,,...) در کنار ولتاژ ذخیره سازی (حداکثر ولتاژ که در خازن ذخیره میشود) نوشته شده است.اما در سایر خازن ها یک عدد 3 رقمی به همراه یک حرف انگلیسی (k , jیا m)نوشته شده است.برای محاسبه ی ظرفیت این نوع خازن ها دو عدد اول را در ده به توان عدد سوم ضرب می کنیم که واحد را بر حسب پیکوفاراد به دست می دهد.برای مثال اگر روی خازنی عدد 684k نوشته شده باشد به این معنی است که ظرفیت این خازن برابر است با : 10000×68 پیکوفاراد یعنی 680 نانو فاراد یا 0.68 میکرو فاراد. و به عبارت ساده تر اگر روی خازنی عدد 103 نوشته شده باشد دو عدد اولی(10) را نوشته و بر حسب عدد سوم (3) مقابلش صفر می گذاریم که عدد حاصله (10000) بیانگر ظرفیت خازن بر حسب پیکو فاراد می باشد و در صورت تقسیم این مقدار بر عدد 1000 ظرفیت خازن بر حسب نانو فاراد بدست می آید(10nf).حروف نیز به ترتیب بیانگر خطاهای پنج درصد برای j ده درصد برای k و بیست درصد برای m می باشند.برای اطلاع یافتن از درصد تلرانس سایز حروف ادامه مطلب را مشاهد نمایید.
حروفی مثل j,b,c,...تلرانس(دقت) خازن رو طبق جدول زیر مشخص میکند:
دیدگاه