علت معکوس نشدن دور ، در موتور تکفاز ،در لحظه کار چیست؟

[hosseinam]

دوستان همونطور که میدونید ، اگه موتور سه فاز القایی رو در دور نامی مثلا چپ گرد باشه ، هنگام کار تغییر جهت مثلا راستگرد بدیم ، به طور آنی تغییر جهت میده.
ولی تو موتور تکفاز اینجوری نیست ،
یعنی اگه هنگامی که داره چپ گرد میگرده ، ما بیایم تغییر جهت بدیم ، موتور در همون جهت به دورش ادامه میده،
باید وایسم تا اینرسی موتور صفر بشه و بعد تغییر جهت بدیم ، تا موتور راستگرد بچرخه مثلا،
دلیلش چی میتونه باشه؟


با تشکر.

[taktrashe]

پاسخ : علت معکوس نشدن دور ، در موتور تکفاز ،در لحظه کار چیست؟

وقت بخیر

برای اینکه روش استارت این دو موتور متفاوتوهست !!!!
موتور 3 فاز برای چرخش و جهت حرکت از اختلاف فاز خط 3 فاز استفاده میکنه !!!
ولی موتور تک فاز از سیم پیچ کمکی برای جهت حرکت استفاده میکنه !!
و با شروع به حرکت موتور تک فاز در جهت مشخص اولیه !!سیم پیچ کمکی از مدار خارج میشه و عملا در کنترل جهت دور هیچ نقشی نخواهد داشت !! تا اینکه موتور تک فاز متوقف بشه و پروسه استارت از ابتدا شروع بشه !!

[hosseinam]

پاسخ : علت معکوس نشدن دور ، در موتور تکفاز ،در لحظه کار چیست؟

وقت بخیر

برای اینکه روش استارت این دو موتور متفاوتوهست !!!!
موتور 3 فاز برای چرخش و جهت حرکت از اختلاف فاز خط 3 فاز استفاده میکنه !!!
ولی موتور تک فاز از سیم پیچ کمکی برای جهت حرکت استفاده میکنه !!
و با شروع به حرکت موتور تک فاز در جهت مشخص اولیه !!سیم پیچ کمکی از مدار خارج میشه و عملا در کنترل جهت دور هیچ نقشی نخواهد داشت !! تا اینکه موتور تک فاز متوقف بشه و پروسه استارت از ابتدا شروع بشه !!

وقت بخیر.

بله همونطور که گفتید راه اندازی فرق داره ، به این نکته دقت کنید که تغییر چرخش در موتور ها ، در اثر تغییر میدان یکی از سیم پیچ ها نسبت به بقیه هست،
حالا در موتور سه فاز هم آنی تغییر میکنه جهت چرخش با تغییر یکی از میدان ها.
ولی در موتور تکفاز آنی تغییر نمی کنه جهت چرخش با تغییر یکی از میدان های سیم پیچ.
این نوع موتوری که شما اشاره کردید بهش ، موتور تکفاز خازن راه انداز هست که توسط کلید گریز از مرکز سیم پیچ کمکی بعد از 75 درصد از دور نامی ، از مدار خارج میشه و تغییر جهت در این موتور واضح هست که باید صبر کنیم.
ولی موتور مورد نظر من موتور خازن دائم کار هست، که دائما سیم پیچ کمکی داخل مدار قرار داره.

در آزمایشاتی که من انجام دادم ، مثلا موتو در حالت چپگرد ، جریان کارش 5 آمپر بود ، و وقتی سر سیم پیچ ها رو برای جهت چرخش (راستگرد) تغییر میدادم ، ولی روتور در همان جهت چپگرد به کارش ادامه میداد با جریانی 2.5 آمپر.

حالا این برام جالبه که چرا جریان کم و جهت چرخش تغییر نکرد!!!

چرا؟


با تشکر.

[shahpoori]

پاسخ : علت معکوس نشدن دور ، در موتور تکفاز ،در لحظه کار چیست؟

در آزمایشاتی که من انجام دادم ، مثلا موتو در حالت چپگرد ، جریان کارش 5 آمپر بود ، و وقتی سر سیم پیچ ها رو برای جهت چرخش (راستگرد) تغییر میدادم ، ولی روتور در همان جهت چپگرد به کارش ادامه میداد با جریانی 2.5 آمپر.

حالا این برام جالبه که چرا جریان کم و جهت چرخش تغییر نکرد!!!

چرا؟


با تشکر.

در موتور سه فاز چون یک میدان دوار قوی داریم با تعویض دو فاز به سرعت جهت چرخش میدان و جهت دور عوض میشود ولی در موتور تکفاز میدان دوار نداریم و سیم پیچ کمکی توسط خازن دچار اختلاف فاز نسبت به سیم پیچ اصلی شده باعث چرخش روتور میشه.
ولی موتور تکفاز در دور برعکس نباید جریان بیشتر بکشه.
جسارتا چه جوری دور را برعکس کردید؟

[hosseinam]

پاسخ : علت معکوس نشدن دور ، در موتور تکفاز ،در لحظه کار چیست؟

در موتور سه فاز چون یک میدان دوار قوی داریم با تعویض دو فاز به سرعت جهت چرخش میدان و جهت دور عوض میشود ولی در موتور تکفاز میدان دوار نداریم و سیم پیچ کمکی توسط خازن دچار اختلاف فاز نسبت به سیم پیچ اصلی شده باعث چرخش روتور میشه.
ولی موتور تکفاز در دور برعکس نباید جریان بیشتر بکشه.
جسارتا چه جوری دور را برعکس کردید؟

مثله اینکه بد گفتم و شما بد متوجه منظورم شدید.

چپ گرد راستگرد کردن هم تغییر سرسیم های یکی از از سیمپیچ ها نسبت به دیگری بود، که با کنتاکتور انجام دادم ، و کنترلشم از میکروکنترلر بود ، برای پروژه ام تو کارشناسی.

الان یخورده واضحتر میگم.
ببینید شما فرض کنید موتور داره در حالت راستگرد کار میکنه و میچرخه و جریان کارش 5 آمپر هست، حالا در وسط کار شما بیاید تغییر جهت چرخش رو در حالتی که داره راست میگرده ، بر موتور اعمال کنید (یعنی سرسیم ها رو برعکس کنید با کنتاکتور حالت چپ گرد) موتور جهتش برعکس نمیشه ، و در همون حالت راستگرد به کارش ادامه میده ، ایندفه با جریان 2.5 آمپر.

حال فرض کنیم موتور رو خاموش کنیم و صبر کنیم تا اینرسی بخابه و حالا بیایم چپ گرد راه بندازیمش ، چپ گرد میچرخه با جریان کاره 5 آمپر و در این حالت اگه تغییر جهت بدیم ، انجام نمیشه و در همون جهت میچرخه ، با جریان 2.5 آمپر.

فکر کنم ایندفه منظورمو گرفتید.

ولی در موتور تکفاز میدان دوار نداریم و سیم پیچ کمکی توسط خازن دچار اختلاف فاز نسبت به سیم پیچ اصلی شده باعث چرخش روتور میشه.

در عمل موتور تکفاز وجود نداره ، یعنی همین موتور های تکفاز در اصل موتور های 2 فاز هستند ، یعنی ما یه فاز داشتیم و یه فاز دیگه رو توسط خازن بوجود آوردیم ، چون خازن میآد زاویه ولتاژ رو (اگه ایده آل فرض کنیم)90 درجه جلو میندازه ،
پس در عمل ما یه فاز با زاویه 0 و یه فاز با زاویه 90 درجه داریم(مثله 3 فاز که یه زاویه 0 و یه زاویه با 120 درجه اونورترش و یه زاویه 270 درجه اونورتره فاز 0). و بازم پس میدان دوار طبق تئوری میدان دوار در موتور به وجود میآد و موتور حرکت میکنه.

موفق باشید.

[shahpoori]

پاسخ : علت معکوس نشدن دور ، در موتور تکفاز ،در لحظه کار چیست؟

خب حالا تو این حالت که جریان کمتر میکشه بار هم روش هست یا نه؟من فکر میکنم تو اون حالت قدرت موتور هم کمتر باشه یعنی اگه یه بار بیاد رو شافت موتور می ایسته.
-منظورم میدان دوار قوی بود.
راستی موتوره چند دور بر دقیقه بود؟به نظرم 3000 بوده نه؟شاید چون یه جفت قطبیه اینطوری باشه.
فکر میکنم تو یه حالت میدان روتور میدان استاتور را دفع میکنه و تو یه حالت که سر سیمپیچا عوض میشه میدان را جذب میکنه و فرصت پیدا نمیکنه که ترمز کنه و دور برعکس بشه.
آیا با موتور 1500 هم همینطوریه؟

[hosseinam]

پاسخ : علت معکوس نشدن دور ، در موتور تکفاز ،در لحظه کار چیست؟

خب حالا تو این حالت که جریان کمتر میکشه بار هم روش هست یا نه؟من فکر میکنم تو اون حالت قدرت موتور هم کمتر باشه یعنی اگه یه بار بیاد رو شافت موتور می ایسته.
-منظورم میدان دوار قوی بود.
راستی موتوره چند دور بر دقیقه بود؟به نظرم 3000 بوده نه؟شاید چون یه جفت قطبیه اینطوری باشه.
فکر میکنم تو یه حالت میدان روتور میدان استاتور را دفع میکنه و تو یه حالت که سر سیمپیچا عوض میشه میدان را جذب میکنه و فرصت پیدا نمیکنه که ترمز کنه و دور برعکس بشه.
آیا با موتور 1500 هم همینطوریه؟

نه بار نبود، آره قطعا قدرت کم میشه. ولی دومادم بالابر داره که میگه اگه سریع دکمه ی معکوس رو بزنم ، جهت عوض نمیشه . باید صبرکنم تا وایسه بعد بزنم.

آره موتور هم 3000 دور بوده.
1500 در دسترس ندارم تا ازش تست بگیرم.

هنوز هم نفهمیدم چرا اینجوریه.
اون جذب و دفع برای موتورهایی که روتور سیم پیچی شدن نیست؟
تو موتورهای القایی فکر کنم روتور همپای جمع برداری میدان حرکت میکنه ، بر اثر مخالفت جریان بوجود اومده در سیم های مسی داخل روتور بر اساس قانون لنز.

نظر شما چیه؟

با تشکر.

[shahpoori]

پاسخ : علت معکوس نشدن دور ، در موتور تکفاز ،در لحظه کار چیست؟

فکر کنم یه چیزایی یادم اومد:
این موتور های القایی روتور قفسی هستند.حالا این هادیها به طور مورب تو روتور تعبیه شدن یعنی به صورت موازی با شیار های استاتور نیستن و همین خاصیت باعث میشه روتور تمایل به چرخش در یک جهت داشته باشه.(البته مطمئن نیستم دلیلش همین باشه)
ولی چیزی که معلومه اینه که وقتی روتور داره میچرخه تو اون قفسش جریان و میدان وجود داره و همچنین دارای اینرسی حرکتیه.ولی در لحظه استارت هیچ کدوم را نداره و به هر جهت که بخواهیم میچرخه.پس باید علت تو این دو مورد باشه.
یه چیز دیگه حالا نمیدونم درسته یا نه:
آیا تو موتور سه فاز جریان و ولتاژ هر فاز با هم همفازند؟اگه همفاز باشند پس در لحظه عوض شدن دو فاز جریان و ولتاژ هر فاز هم در روتور صفر میشه چون همفازند پس ترمز میکنه و دورش برعکس میشه.
تو موتور تکفاز بین سیمپیچ اصلی و کمکی با خازن چطوره؟اگه جریان و ولتاژ همفاز نباشند پس در لحظه تغییر سیمها هنوز جریان داخل روتور وجود داره پس ترمز نمیکنه.

[hosseinam]

پاسخ : علت معکوس نشدن دور ، در موتور تکفاز ،در لحظه کار چیست؟

یه چیز دیگه حالا نمیدونم درسته یا نه:
آیا تو موتور سه فاز جریان و ولتاژ هر فاز با هم همفازند؟اگه همفاز باشند پس در لحظه عوض شدن دو فاز جریان و ولتاژ هر فاز هم در روتور صفر میشه چون همفازند پس ترمز میکنه و دورش برعکس میشه.
تو موتور تکفاز بین سیمپیچ اصلی و کمکی با خازن چطوره؟اگه جریان و ولتاژ همفاز نباشند پس در لحظه تغییر سیمها هنوز جریان داخل روتور وجود داره پس ترمز نمیکنه.

نفهمیدم چی شد دوسته عزیز.

با تشکر.

[shahpoori]

پاسخ : علت معکوس نشدن دور ، در موتور تکفاز ،در لحظه کار چیست؟

تو سه فاز وقتی دو تا فاز قطع میشه که برای تعویض دور موتور جابجا بشه چون ولتاژ و جریان همفازند پس جریان القایی در روتور هم قطع میشه و بالطبع قطبهای مغناطیسی داخل روتور هم از بین میره.
در تکفاز و در سیمپیچ کمکی وقتی برق موتور قطع میشه چون خازن تو مداره پس یه جریانی تو مدار میده و جریان القایی روتور قطع نمیشه و قطبهای مغناطیسی خودشو حفظ میکنه و با عوض شدن سرها مثل حالت جذب و دفع پیش میاد و در همون جهت میچرخه.
البته نمیدونم این تا چه حد درسته فقط نظر منه.
واسه امتحان شما که دستت به اون موتور بنده بیا تو عوض کردن سر سیمپیچها با یه کنتاکتور خازن رو هم جدا کن و با تعویض سر سیمپیچها خازن رو هم بیار تو مدار .ببین فرقی میکنه؟
البته این تغییر جهت سریع فکر نکنم جایی کاربرد داشته باشه چون صدمات مکانیکی شدیدی به موتور میزنه حتی ممکنه شافت موتور ببره.

[hosseinam]

پاسخ : علت معکوس نشدن دور ، در موتور تکفاز ،در لحظه کار چیست؟


متاسفانه اون موتور رو الان در دسترس ندارم،
آره کاربرد نداره ، معمولا ترمز جریان مخالف هم به همین صورت شکل میگیره.

عجب داستانی شد، استاد الان میگه باید دلیلشو پیدا کنی بیاری، خودشم درگیر شد.

تازه خازن مگه چقدر میتونه جریا بده!! تا یه سیم پیچ رو تامین کنه؟؟
اونم زمانی که سر سیم ها اصلا بهم وصل نیست، تا اتصال بین سیم پیچ های کمکی و اصلی برقرار باشه.

با تشکر.

[induct]

پاسخ : علت معکوس نشدن دور ، در موتور تکفاز ،در لحظه کار چیست؟

با سلام خدمت شما دوست عزیز
در موتور های دوفاز چپ گرد و یا راست گرد بودن موتور فقط تابع جهت غلبه بر اینرسی روتور در لحظه استارت می باشد.
یعنی تغییر جهت چرخش در هنگامی که روتور به چرخش در آمد دیگر ممکن نیست!
به این تصویر نگاه کنید :

در موتور های دو فاز ما چهار حالت تغییر قطب رو داریم که این چهار حالت می تونن دو حالت تغییر قطب رو داشته باشن
با شماره تصاویر این دو حالت خواهد بود :
1234،1234،1234،...
4321،4321،4321،...
ه با تحلیل ریاضیاتی و هم با تحلیل از روی تصاویر میشه فهمید که این دو حالت تغییر قطب نمی تونن تعیین کننده جهت گردش روتور باشن
و روتور فقط در لحظه استارت که به اینرسی اولیش غلبه میشه تعیین کننده چپ گرد و یا راست گرد بودن موتور خواهد بود...
البته من یه پیشنهاد می کنم که یه سیمولیشن مغناطیسی از موتور تکفاز انجام بدین یا در نت نگاه کنید تا موضوع براتون بیشتر جا بیفته
در مورد ترمز که انتظار دارین و رخ نمیده این کد رو برسی کنید
1234،12321،4321،4321،...
در جهت چرخش هیچ اتفاقی نخواهد افتاد!!!
در مورد کم شدن جریان شما با این کار دارید گشاور بی باری موتور رو تغییر میدین !!!
در موتور های تکفاز تامین گشتاور بر عهده سیم پیچ اصلی هستش چون جریان بیشتری از این سیم پیچ عبور می کنه حالا شما با تغییر جهت به قول خودتو در هنگام کار موتور جریان سیم پیچ اصلی رو کاهش می دین در حالی که به دلیل جهت گردش موتور جریان سیم پیچ راه انداز هم چون فوران مغناطیسی عبوری ازش دامنه بیشتری داره افزایش پیدا نمی کنه در نتیجه جریان بر آیند موتور کاهش خواهد داشت البته این تنها دلایلی بود که به ذهنم رسید حرفی که شما می زنید نیاز به تحلیل بسیار بیشتری داره!!!
در مورد تغییر جهت لحظهی ای در موتور تکفاز من خودم از ترمز دی سی استفاده می کنم
یه پل 20 آمپری رو بر دارد و وقتی می خوای تغییر جهت لحظه ای بدی در مدت نیم ثانیه 220 رو از طریق پل به موتور بده تا موتور کپ کنه و بعد جهت موتور رو تغییر بده کار ساده ایه من خودم چندین بار پیاده کردم البته راه خیلی اصولی در موتور تکفاز نیست ولی جواب میده !!! بهترین راه استفاده از ترمز مکانیکی که با قطع لحظه ای جریان موتور تکفاز رو کپ می کنه
موفق و موید باشید :nerd:

[hosseinam]

پاسخ : علت معکوس نشدن دور ، در موتور تکفاز ،در لحظه کار چیست؟

با شماره تصاویر این دو حالت خواهد بود :
1234،1234،1234،...
4321،4321،4321،...
ه با تحلیل ریاضیاتی و هم با تحلیل از روی تصاویر میشه فهمید که این دو حالت تغییر قطب نمی تونن تعیین کننده جهت گردش روتور باشن
و روتور فقط در لحظه استارت که به اینرسی اولیش غلبه میشه تعیین کننده چپ گرد و یا راست گرد بودن موتور خواهد بود...

ممنون از پاسختون،
الان اینطور که من فهمیدم ، این شکل شما برای روتور بوده، درسته؟
و حالا اگه میدان داخل روتور به صورت 1234 باشه ، فرض میکنیم که داره میدان راستگرد هست و روتور راست میچرخه،
خوب همونطور که از شکل هم میشه دید ، اگه میدان به صورت 4321 باشه ، مشاهده میشه که میدان چپ گرد میشه ، حالا اینجا چرا روتور چپ گرد نمیشه؟ خوب این میدان باید بتونه بر اینرسی غلبه کنه دیگه (مثل موتور 3 فاز) ،چرا غلبه نمیکنه؟ اینجا گیر چیه؟

البته من یه پیشنهاد می کنم که یه سیمولیشن مغناطیسی از موتور تکفاز انجام بدین یا در نت نگاه کنید تا موضوع براتون بیشتر جا بیفته
در مورد ترمز که انتظار دارین و رخ نمیده این کد رو برسی کنید

حالا که مزاحمتون شدم و وقتتون رو گرفتم ، میشه بگید برای ساخت سیمولیشن باید از چه نرم افزاری استفاده کنم ؟


با تشکر.

[induct]

پاسخ : علت معکوس نشدن دور ، در موتور تکفاز ،در لحظه کار چیست؟

سلام دوست عزیز
در مورد تصویری که گذاشتم منظورم استاتور بود.
دوست عزیز توضیحات تکمیلی رو آغاز می کنیم : :nerd:
سوال اگه سیم پیچ راه انداز نباشه چی میشه ؟؟؟
به لحاض فیزیک مکانیک دو نیرو یکسان و مخالف هم از هر جهت به سمت مرکز رتور اعمال میشه که این نیرو ها 100 بار در ثانیه جهتشون تغییر میکنه !
نتیجه اینکه نیروی مکانیکی ایجاد شده سبب ایجاد گشتاور ؟ میشه ولی این گشتاور با فرکانس 100 هرتز تغییر جهت میده و ===> عدم چرخش
دوست عزیز برای راه اندازی موتور چی کار می کنیم ؟ از سیم پیچ راه انداز استفاده می کنیم
سیم پیچ راه انداز سیم پیچ اصلی نیست و کار اون تنها ایجاد عدم تعادل و ایجاد اختلات میدان مغناطیسی بر مبنای مکان در استاتور هست و کار اون اینه که یه گشتاور اکتیو بسازه ... راستی می دونید گشتاور موتور تکفاز به لحاظ مکانیکی یه گشتاور راکتور هستش
یه مثلل مکانیکی می زنم شما سوار یه ماشین میشد که 1 دقیقه به جلو حرکت می کنه و یک دقیقه به عقب با سرعت ثابت درسته این ماشین جابجایی داره ولی جابجایی او موثر نیست چون در نهایت ماشین حرکتی نکرده در موتور تکفاز هم همین طوره چون موتور حرکت نوسانی داره انرژی اکتیو مصرف می کنه ولی چون نمی چرخه توان مکانیکی اکتیو نداره! دلیل اکتیو نشدن اون شکل سینوسی گشتاور وارده ه روتور هستش دقیقا مثل توان راکتیو در شبکه که به صورت سینوسی و با فرکانس 100 هرتزه ....
حالا با غیر متعادل کردن این سینوسی مقدار اکتیو اون فزایش پیدا میکنه یعنی این سینوس گشتاور رو که قسمت منفی و مثبت یکسانی داره رو باید نامتعادل کنیم مثلا قسمت منفی اون رو کم کنیم تا این مولفه در یک سمس سبب حرکت بشه ...
حالا یه سوال سیم پیچ راه انداز وظیفه مثلا کاهش مولفه منفی گشتاور رو داره! نه کاملا از بین بردن مولفه منفی ... این چی رو میرسونه ؟ اینکه سیم پیچ راه انداز فقط وظیفه تضعیف رو داره نه تولید میدان دوار و در کار اثر گذاره نه تعیین کننده یعنی ساده تر بگم موتور دو فاز همون موتور تکفازه که در هنگام راه اندازی به صورت دو فاز عمل میکنه!!! و در هنگام کار نامی اثر سیم پیچ راه انداز بسیار کمتر از سیم پیچ اصلیه !!! و موتور تکفاز هم هیچ دلیلی برای تغییر جهت نداره!!!!
یه نکته دیگه می دونین در موتور با راه انداز دائم جریان سیم پیچ سری با خازن و سیم پیچ دیگر به لحاظ دامنه چقدر متفاوتن همیشه جریان بیشتر تعیین کننده تره به لحاظ ایجاد گشتاور

این نرم افزار ساده تریه
http://www.tfcbooks.com/articles/witricity.htm
دانلودش کنید
ولی حرفه ای بخواین از انسیس باید استفاده کنید
موفق باشید :nerd:
ببخشید بابت پر گویی :nerd: