قسمتآ اولآ - تعاریفآ و اصطلاحاتآ
الفآ - در اینآ آیینآ نامهآ مایعآ قابلآ اشتعالآ بهآ مایعاتیآ اطلاقآ میآشود کهآ نقطهآ اشتعالآ آنها از صد درجهآ سانتیگراد (212 درجهآ فارنهایتآ) کمتر باشد.
بآ - مایعاتیآ کهآ نقطهآ اشتعالآ آنها از 100 درجهآ سانتیگراد بیشتر باشد مایعآ غیرقابلآ اشتعالآ نامیدهآ میآشود.
جآ - «مخزنآ رویآ زمینآ» بهآ مخازنیآ اطلاقآ میآشود کهآ هیچآ قسمتآ از آنآ از سطحآ زمینآ طبیعیآ پایینآتر نباشد.
د - «مخزنآ مدفونآ» بهآ مخازنیآ اطلاقآ میآشود کهآ کاملاً در زمینآ مدفونآ شدهآ و سقفآ آنآ با قشریآ بهآ ضخامتآ حداقلآ 60 سانتیمتر از خاکآ مستور شدهآ باشد.
هـ - «مخزنآ نیمهآ مدفونآ» بهآ مخازنیآ اطلاقآ میآشود کهآ کلیهآ یا قسمتیآ از آنآ در داخلآ زمینآ قرار گیرد و در صورتیآ کهآ کلیهآ مخزنآ درونآ خاکآ باشد قشر خاکآ رویآ سقفآ مخزنآ کمتر از 60 سانتیمتر باشد.
و - «فیبر» اصطلاحاً عبارتآ از الیافآ مقاومیآ استآ کهآ دارایآ ریشهآ معدنیآ - نباتیآ و یا حیوانیآ باشد.
ز - «گرد و غبار» بهآ ذراتآ جامدیآ اطلاقآ میآشود کهآ میآتواند بهآ اطرافآ پراکندهآ شود و یا در هوا معلقآ بماند و منشاء تولید اینآ ذراتآ نتیجهآ عملیاتآ گوناگونآ از قبیلآ کوبیدنآ، قطعآ کردنآ، الکآ کردنآ، سائیدنآ، انفجار یا از همآ پاشیدنآ مواد آلیآ و غیرآلیآ مثلآ ذغالآ سنگآ، فلزاتآ و املاحآ آنآها و همچنینآ حبوباتآ، غلاتآ، چوبآ و غیرهآ استآ.
حآ - دود بهآ ذراتآ جامد معلقآ اطلاقآ میآشود کهآ در اثر تراکمآ گازها و یا تبخیر فلزاتآ در حالآ ذوبآ و یا احتراقآ ناقصآ سوختآها و مواد آلیآ دیگر بوجود بیاید و با مواد اولیهآ آنها متفاوتآ میآباشد.
طآ - گاز بهآ ذراتیآ اطلاقآ میآشود کهآ مانند هوا شکلآ و حجمآ ثابتیآ نداشتهآ لیکنآ استعداد گسترشآ غیرمحدود دارد و ممکنآ استآ آنآ را بهآ وسیلهآ ازدیاد فشار و یا کاهشآ حرارتآ بهآ صورتآ مایعآ و یا جامد درآورد.
یآ - مهآ بهآ قطراتآ مایعآ معلقآ اطلاقآ میآشود کهآ بهآ وسیلهآ تراکمآ از حالتآ گازیآ بهآ حالتآ مایعآ یا پخشآ مایعآ بهآ صورتآ ذراتآ ریز در فضا بوجود میآآید.
کآ - بخار بهآ حالتآ گازیآ موادیآ اطلاقآ میآشود کهآ در شرائطآ معمولیآ (یکآ آتمسفر فشار و 15 درجهآ سانتیگراد) مایعآ و یا جامد هستند. اینآ بخار در اثر ازدیاد فشار و یا کاهشآ گرما بهآ صورتآ اولیهآ در میآآید.
قسمتآ دومآ - مواد خطرناکآ و زیانآ بخشآ
فصلآ اولآ - مقرراتآ عمومیآ
مادهآ 1: در کارگاهآهاییآ کهآ مواد خطرناکآ و زیانآ بخشآ بهآ صورتآ جامد، مایعآ یا گاز تهیهآ حملآ و نقلآ و یا مصرفآ میآشود و همچنینآ در مکانهاییآ کهآ مواد قابلآ اشتعالآ یا موارد قابلآ انفجار گردهایآ سمیآ و مضر و مواد تحریکآ کنندهآ تولید و یا پخشآ میآشود باید مواد اینآ آیینآنامهآ مورد رعایتآ قرار گیرد.
مادهآ 2: عملیاتآ مخاطرهآآمیز باید حتیآ الامکانآ در اطاقآها و بناهایآ مجزا با حداقلآ نفراتآ و رعایتآ احتیاطاتآ کاملآ و مخصوصآ انجامآ گیرد مگر اینکهآ مقامآ فنیآ صلاحیتدار ترتیبآ دیگریآ را مقرر داشتهآ باشد.
مادهآ 3: عملیاتآ مخاطرهآآمیز باید در دستگاهآهایآ سر بستهآ انجامآ گیرد تا از تماسآ اشخاصآ با مواد زیانآ بخشآ و از انتشار گرد، فیبر، دود، گاز، مهآ و بخار در هوایآ کارگاهآ کهآ کارگرانآ در آنآ مشغولآ کار هستند جلوگیریآ شود.
مادهآ 4: در صورتیآ کهآ بکار بردنآ دستگاهآهایآ سر بستهآ مقدور نباشد گرد و غبار گازها دود و ابخره زیانآ بخشآ را باید در همانآ لحظهآ تولید یا در نزدیکترینآ فاصلهآ از مرحلهآ تولید بهآوسیلهآ دستگاهآ سرپوشآ مکندهآ با دودکشهایآ مخصوصآ از محیطآ کارگاهآ خارجآ نمود.
مادهآ 5: برایآ کارگرانیآ کهآ با مواد خطرناکآ و زیانآ بخشآ کار میآکنند باید حفاظیآ متناسبآ با نوعآ کاریآ کهآ انجامآ میآدهند تهیهآ گردد و کارگرانآ موظفند آنها را در موقعآ کار مورد استفادهآ قرار دهند.
تبصرهآ - جهتآ محافظتآ کارگرانآ از مواد خطرناکآ نباید فقطآ بهآ تجهیزاتآ حفاظتیآ شخصیآ متکیآ بودهآ بلکهآ علاوهآ بر تجهیزاتآ مذکور باید بهآ وسائلآ و تدابیر قطعیآ برایآ رفعآ مخاطراتآ توسلآ جستآ مگر در فعالیتهایآ غیر مستمر و اتفاقیآ و پراکندهآ کهآ ممکنآ استآ وسایلآ حفاظتیآ شخصیآ بهآ تنهاییآ کافیآ باشد.
فصلآ 2- علایمآ مشخصهآ برایآ وسایلآ و ظروفآ
مادهآ 6: هر نوعآ ظرفآ بزرگآ و کوچکآ و وسایلآ دیگریآ کهآ مواد خطرناکآ در آنها نگهداریآ میآشود باید:
الفآ - دارایآ رنگآ سادهآ و مشخصیآ باشد.
بآ - با نصبآ پلاکآ محتویاتآ داخلآ آنآ شناساندهآ شود.
جآ - دستورالعملآهایآ لازمآ برایآ بکار بردنآ محتویاتآ آنآ بهآ نحو بیآخطر و بدونآ زیانآ همراهآ داشتهآ باشد.
فصلآ 3- آزمایشآ هوا
مادهآ 7: هوایآ کارگاهآها باید بطور متناوبآ در فواصلیآ کهآ لازمآ باشد مورد آزمایشآ و کنترلآ قرار گیرد تا اطمینانآ حاصلآ شود کهآ غلظتآ گرد و غبارهایآ سمیآ و همچنینآ ذراتآ فیبرها و یا دود و ابخره از حد مجاز تجاوز ننماید و اینآ حد مجاز از طرفآ مقاماتآ صلاحیتدار فنیآ تعیینآ و دائماً با گذشتآ زمانآ و پیشرفتآ بهداشتآ کار قابلآ تجدید نظر استآ.
تبصرهآ - دستگاهآهایآ تهویهآ و تبادلآ هوا از حیثآ ساختمانآ و کیفیتآ نصبآ و طرز کار باید متناسبآ با وضعآ کار و کارگاهآ باشد.
فصلآ 4- جلوگیریآ از تراکمآ گرد و غبار
مادهآ 8: کلیهآ قسمتآهایآ ساختمانآ و وسایلآ اطاقآهاییآکهآ در آنآ گرد و غبار مضر بهآ وجود میآآید باید بهآ نحویآ طرحآ و نصبآ شوند کهآ حتیآ الامکانآ فاقد سطوحآ گرد و غبار گیر باشد کلیهآ قسمتآهایآ اینآ گونهآ کارگاهآها باید بطور مستمر تمیز و گردگیریآ شود.
ماده9:کفآ اطاقآها باید حتیالامکانآ صافآ و هموار بودهآ تا نظافتآ آنآ بهسهولتآ مقدور باشد.
تبصرهآ - از گستراندنآ قطعاتآ بیآ تناسبآ لینولئومآ و قرار دادنآ صفحاتآ فلزیآ و اشیاء دیگریآ کهآ گرد و غبار بتواند زیر آنآ متراکمآ شود باید خودداریآ کرد.
قسمتآ سومآ - مواد قابلآ استعمالآ و مواد قابلآ انفجار
فصلآ 1- مقرراتآ عمومیآ
مادهآ 10: عملیاتیآ کهآ احتمالآ خطر انفجار و یا اشتعالآ دارد باید در ساختمانآهایآ جداگانهآ بهآ فواصلیآ کهآ از طرفآ مقامآ صلاحیتدار تعیینآ شود یا در اطاقآهاییآکهآ بهآوسیلهآ دیوار ضد حریقآ از نوعآ مجاز از یکدیگر جدا باشند صورتآ گیرد.
مادهآ 11: در و پنجرهآهایآ اماکنآ فوقآ باید خودکار باشد کهآ در موقعآ خطر خود بخود بستهآ شوند و در مقابلآ اشتعالآ و انفجار مقاومتآ داشتهآ باشد.
مادهآ 12: در اطرافآ ابنیهآ مذکور و در فاصلهآایآ کهآ از طرفآ مقامآ فنیآ صلاحیتدار تعیینآ میآشود بهآ هیچوجهآ کورهآ آتشآ و دستگاهآ خشکآ کنآ و هر گونهآ منبعآ تولید جرقهآ و حرارتآ نباید وجود داشتهآ باشد.
مادهآ 13: ابنیهآایآ کهآ در آنجا مواد قابلآ انفجار تهیهآ، نگهداریآ و یا مصرفآ میآشود باید دارایآ دریچهآ انفجار باشد اینآ دریچهآها از مواد سبکآ غیر قابلآ اشتعالآ (مثلاً شیشهآ بهآ ضخامتآ 2 میلیمتر) و با پنجرهآهایآ لولاییآ در بدنهآ و سقفآ ساختهآ شود کهآ در نتیجهآ فشار بهآ خارجآ باز شود. سطحآ دریچهآهایآ انفجار باید بهآ ترتیبآ زیر پیشآبینیآ شود.
الفآ - یکآ متر مربعآ برایآ 24 متر مکعبآ فضا در ساختمانآهاییآ کهآ از بتنآ مسلحآ قویآ ساختهآ شدهآ استآ.
بآ - یکآ متر مربعآ برایآ 20 متر مکعبآ در ساختمانآهاییآ کهآ از بتنآ مسلحآ ضعیفآ ساختهآ شدهآ استآ.
جآ - یکآ متر مربعآ برایآ 15 متر مکعبآ فضا در ساختمانآهایآ سبکآ.
مادهآ 14: کفآ اطاقآهاییآ کهآ در آنآ مواد قابلآ اشتعالآ و مواد قابلآ انفجار تهیهآ و یا انبار و یا مصرفآ میآشود باید:
الفآ - غیر قابلآ اشتعالآ و غیر قابلآ نفوذ باشد.
بآ - از مواد و مصالحیآ ساختهآ شدهآ باشد کهآ سقوطآ یا اصطکاکآ اشیاء رویآ آنآ موجبآ تولید جرقهآ نشود.
فصلآ 2- پیشگیریهایآ لازمآ در مورد تراوشآ و یا سرازیرشدنآمایعاتآ
مادهآ 15: موسساتیآ کهآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ تولید و یا مصرفآ میآکنند باید دارایآ مخزنآ مخصوصآ باشند کهآ در صورتآ لبریز شدنآ و یا پیدایشآ نقصیآ در ظروفآ بتوانآ مایعآ ریختهآ شدهآ را بهآ مخزنآ مزبور انتقالآ داد.
مادهآ 16: مخازنآ و انبارهاییآ کهآ در آنآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ و انفجار وجود دارد باید بهآوسیلهآ دیوار یا خاکآ ریزهایآ غیر قابلآ نفوذ کهآ دارایآ ظرفیتآ متناسبآ برایآ گنجایشآ تمامآ مایعآ باشد محصور گردد و نیز بهآ قسمیآ ساختهآ شود کهآ مایعاتآ مزبور در نتیجهآ حریقآ یا عللآ دیگر نتواند بهآ هیچوجهآ از محوطهآ محصور خارجآ و در اطرافآ پخشآ گردد.
فصلآ 3- راهآهایآ خروجیآ
مادهآ 17: در نقاطیآ از کارگاهآها کهآ مواد قابلآ اشتعالآ یا مواد قابلآ انفجار تولید و یا مصرفآ و یا نقلآ و انتقالآ دادهآ میآشود باید راهآهایآ خروجیآ کافیآ و یا وسایلآ لازمآ در نقاطآ متناسبآ پیشآبینیآ شود تا در مواقعآ بروز خطر افرادیآ کهآ در آنآ قسمتآ بکار اشتغالآ دارند بتوانند خود را نجاتآ دهند.
تبصرهآ - اینآ وسایلآ فرار باید لااقلآ شاملآ دو معبر خروجیآ بودهآ و درهاییآ داشتهآ باشد کهآ بهآ خارجآ باز گردد و بهآ هیچوجهآ در معبرها مانعیآ وجود نداشتهآ باشد.
فصلآ 4- تجهیزاتآ الکتریکیآ
مادهآ 18: کلیهآ تجهیزاتآ الکتریکیآ اینگونهآ کارگاهآها باید با آیینآنامهآ حفاظتیآ تاسیساتآ و وسایلآ الکتریکیآ مصوبآ شورایعالیآ حفاظتآ فنیآ مطابقتآ داشتهآ باشد.
فصلآ 5- منعآ استعمالآ دخانیاتآ و غیرهآ
مادهآ 19: استعمالآ دخانیاتآ و همراهآ داشتنآ کبریتآ و وسایلآ روشناییآ غیر محفوظآ و اشیاء مولد آتشآ و جرقهآ و هر قسمآ مادهآ دیگریآ کهآ بتواند ایجاد انفجار و حریقآ نماید و در اینآ قبیلآ کارگاهآها و منطقهآ حریمآ آنآ اکیداً ممنوعآ استآ. نقاطآ ممنوعهآ باید بهآوسیلهآ تابلو و یا علایمآ دیگریآ کهآ بهآ خوبیآ دیدهآ شود مشخصآ گردد.
فصلآ 6- حرارتآ
مادهآ 20: دستگاهآهایآ گرمآ کنندهآ در اینآ محلآها باید دارایآ حفاظآ مناسبیآ باشد کهآ موجبآ اشتعالآ بخارها و یا غبارها و سایر مواد قابلآ اشتعالآ نشود.
مادهآ 21: رادیاتورهایآ گرمآ کنآ باید:
الفآ - صافآ و بدونآ پرهآ باشد.
ب- حداقل15سانتیمتر (6اینچآ) از دیوارهایآ چوبیو مواد غیرقابلآ احتراقآ فاصلهآ داشتهباشد.
جآ - دارایآ حفاظیآ باشد کهآ مانعآ نشستنآ گرد و غبار و پاشیدهآ شدنآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ و قابلآ انفجار رویآ سطحآ بدنهآ رادیاتور باشد.
مادهآ 22: در نقاطیآ کهآ مواد قابلآ اشتعالآ بسیار فرار تهیهآ، نگاهداریآ یا بکار، بردهآ میآشود باید ترتیباتآ مخصوصآ پیشآبینیآ گردد تا حرارتآ محیطآ کار از حد مجازیآ کهآ از طرفآ مقامآ فنیآ صلاحیتدار تعیینآ میآشود تجاوز ننماید.
فصلآ 7- الکتریسیتهآ ساکنآ
مادهآ 23: در عمومآ ابنیهآ مورد بحثآ بایستیآ آژیرهایآ خودکار موثریآ بهآ منظور اعلامآ خطر آتشآآسوزیآ از نوعیآ کهآ مقامآ صلاحیتدار مناسبآ بداند نصبآ گردد.
فصلآ 10- دستگاهآهایآ آتشآ نشانیآ
مادهآ 24: در عمومآ ابنیهآ مورد بحثآ اینآ آیینآنامهآ باید یکآ یا چند نوعآ خاموشآ کنندهآ دستیآ و یا چرخدار بنا بر تجویز مقامآ صلاحیتدار وجود داشتهآ و طرز بکار بردنآ آنآ نیز در محلآ دید مامورینآ قرار گرفتهآ باشد.
مادهآ 25: کلیهآ تجهیزاتآ آتشآ نشانیآ باید:
الفآ - همیشهآ آمادهآ بکار و سالمآ باشد.
بآ - هر سهآ ماهآ یکبار مورد بازدید و رسیدگیآ قرار گیرد.
مادهآ 26: برایآ بکار بردنآ خاموشآ کنندهآها موسسهآ مربوطهآ موظفآ استآ تعدادیآ از کارکنانآ خود را برایآ اینآ منظور آموزشآ دهد.
فصلآ 11- تجهیزاتآ دستگاهآهایآ مولد مواد قابلآ اشتعالآ
مادهآ 27: کلیهآ دستگاهآهایآ مولد گاز و دود و ابخره و گرد و غبارهایآ قابلآ اشتعالآ و قابلآ انفجار تا آنجا کهآ از لحاظآ فنیآ قابلآ عملآ باشد باید:
الفآ - در محفظهآ مناسبیآ نصبآ شود.
ب- مجهز بهوسائلآ یادستگاهآهایآ لازمآ برایتهویهآ و اخراجآ موادمزبور از محوطهآ کارگاهباشد.
جآ - عاریآ از عواملآ ایجاد جرقهآ باشد.
د - دارایآ ساختمانآ ضد انفجار یا مجهز بهآ وسائلآ تخفیفآ انفجار و همچنینآ دارایآ وسایلآ دیگریآ باشد کهآ از شدتآ انفجار جلوگیریآ کند.
فصلآ 12- نقلآ و انتقالآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ
مادهآ 28: در صورتیآ کهآ تخلیهآ و انتقالآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ بهآوسیلهآ گاز انجامآ گیرد باید اینآ گاز از لحاظآ شیمیاییآ بیآ اثر و غیر قابلآ اشتعالآ باشد.
مادهآ 29: انتقالآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ بهآ داخلآ مخازنآ و یا ظروفآ باید بهآوسیلهآ لولهآهاییآ انجامآ گیرد کهآ بهآ کفآ یا جدار نزدیکآ بهآ کفآ متصلآ باشد و اینآ لولهآها با ظروفآ مزبور دارایآ اتصالآ الکتریکیآ باشد.
مادهآ 30: دستگاهآهاییآ کهآ برایآ انتقالآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ از یکآ مخزنآ یا ظرفآ سر بستهآ بهآ یکآ مخزنآ یا ظرفآ سربستهآ دیگر بکار میآروند باید دارایآ لولهآهایآ برگشتآ بخار باشد.
فصلآ 13 - مجاریآ فاضلابآ
مادهآ 31: کارگاهآهاییآ کهآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ تولید نقلآ و انتقالآ و یا مصرفآ میآکنند باید دارایآ مجاریآ فاضلابآ با شرائطآ زیر باشد:
الفآ - داشتنآ ظرفیتآ کافیآ برایآ تخلیهآ آبآ کلیهآ منابعآ موجود.
ب- ارتباطآ با حوضچهآهایآ جداکنندهآ متناسبآ برایآ جدا کردنآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ از آبآ.
فصلآ 14 - جمعآ آوریآ گازها و بخارها
مادهآ 32: گازها و بخارهاییآ کهآ ضمنآ تهیهآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ بهآ وجود میآآید باید بطریقیآ کهآ متضمنآ مخاطرهآایآ نباشد جمعآ آوریآ و مصرفآ شود.
تبصرهآ - در صورتیآ کهآ گازهایآ مزبور قابلآ مصرفآ نباشد باید بهآوسیلهآ سوزاندنآ آنها را معدومآ نمود.
فصلآ 15 - جلوگیریآ از اختلاطآ مخاطرهآانگیز گازها
مادهآ 33: در کارگاهآهاییآ کهآ انواعآ مختلفآ گاز تولید میآشود در صورتیآ کهآ اختلاطآ آنها موجبآ فعلآ و انفعالآ شیمیاییآ و یا خطر انفجار داشتهآ باشد بایستیآ دستگاهآهایآ تولید کنندهآ هر نوعآ از اینآ گازها با یکدیگر مجزا بودهآ و هر کدامآ در اطاقآهاییآ نصبآ شوند کهآ از اطاقآهایآ دیگر کهآ مخصوصآ انواعآ دیگر گازها هستند بهآوسیلهآ یکآ فضایآ باز بهآ وسعتآ کافیآ یا بهآوسیلهآ دیوارهاییآکهآ در مقابلآ انفجار استقامتآ دارند از یکدیگر فاصلهآ داشتهآ باشند.
تبصرهآ - تولید هیدروژنآ و اکسیژنآ، هیدروژنآ و فلوهیدروژنآ و کلر از طریقآ الکترولیز بطور استثناء ممکنآ استآ در یکآ اطاقآ انجامآ گیرد مشروطآ بر آنکهآ از اطاقآهایآ دیگر کهآ اختصاصآ بهآ تولید گازهایآ دیگر دارند دارایآ فاصلهآ کافیآ باشد.
قسمتآ چهارمآ - طریقهآ انبار کردنآ مواد خطرناک
آ فصلآ 1- مقرراتآ عمومیآ
مادهآ 34: مواد قابلآ انفجار تجارتیآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ گازهایآ فشردهآ ذغالآ سنگآ و سایر مواد اشتعالآ را باید طوریآ انبار کرد کهآ با مقرراتآ آیینآنامهآ (پیشگیریآ و مبارزهآ با آتشآسوزیآ در کارگاهآها قابلآ انطباقآ باشد).
مادهآ 35: مواد شیمیاییآ کهآ در اثر مجاورتآ با یکدیگر احتمالآ فعلآ و انفعالاتیآ داشتهآ و در نتیجهآ تولید ابخره یا گازهایآ خطرناکآ میآنمایند و یا سببآ آتشآ سوزیآ و انفجار میآشوند باید در انبارهایآ مجزا و یا بطور مطمئنآ دور از یکدیگر انبار شوند.
فصلآ 2- مخزنآ انبار مایعاتآ قابلآ اشتعالآ
مادهآ 36: کلیهآ مخازنآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ باید مجهز بهآ لولهآ پر کنندهآایآ باشد کهآ باآ کفآ مخزنآ مربوطآ بودهآ وضمناً دارایآ اتصالآ برقیآ با آنآ باشد.
مادهآ 37: انبار کردنآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ در مخازنآ رویآ زمینیآ بایستیآ موکولآ بهآ اجازهآ مقامآ صلاحیتدار باشد.
مادهآ 38: مقدار مایعاتآ قابلآ اشتعالآ کهآ در مخازنآ زیر زمینیآ انبار میآگردد باید با رعایتآ فاصلهآ مخزنآ از ساختمانآهایآ مجاور یا محلیآ کهآ بعداً ایجاد ساختمانآ خواهد شد معینآ گردد بهآطوریآکهآ در اثر حملآ و نقلآ یا پر کردنآ و یا خالیآ کردنآ آتشآ سوزیآ و یا انفجار ساختمانآهایآ مزبور را تهدید ننماید.
ماده39: انبارکردنآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ درمخازنآ رویزمینیآ بایدطبقآ شرایطآزیرانجامگیرد.
الفآ - مخزنآ در رویآ پایهآ غیر قابلآ اشتعالآ و بهآ فاصلهآ حداقلآ 20 متر از ساختمانآهایآ مجاور نصبآ شدهآ باشد.
بآ - زمینآ اطرافآ مخزنآ گود و یا وصلآ بهآ حوضچهآهاییآ باشد کهآ در صورتآ سوراخآ شدنآ و یا پارگیآ دیوار مخزنآ گنجایشآ محتویاتآ آنآ را طبقآ شرایطآ زیردار باشد:
1- دهآ درصد بیشآ از ظرفیتآ مخزنآ در صورتیآ کهآ مخزنآ منحصر بهآ فرد باشد.
2- هشتاد درصد ظرفیتآ دو یا چند مخزنآ در صورتیآ کهآ ظرفیتآ اینآ مخازنآ کهآ دارایآ یکآ گود یا حوضچهآ مشترکآ هستند از 000،250 لیتر تجاوز نکند.
3- پنجاهآ درصد ظرفیتآ دو یا چند مخزنآ در صورتیآ کهآ از 000،250 لیتر تجاوز نماید.
جآ) با تجهیزاتآ آتشآ نشانیآ مناسبآ و کافیآ مجهز باشد.
د) مخزنآ طوریآ ساختهآ شدهآ باشد کهآ امکانآ پیدایشآ فشار یا خلا در رویآ سطحآ مایعآ وجود نداشتهآ باشد.
هـ) بر ضد صاعقهآ محافظتآ شدهآ باشد.
مادهآ 40: مخازنآ مدفونآ مواد قابلآ اشتعالآ باید دارایآ شرایطآ زیر باشد.
الفآ - در زیر خاکآ یا وضعآ محکمآ و ثابتیآ قرار گیرد بهآطوریآکهآ سقفآ آنآ با قشریآ بهآ ضخامتآ حداقلآ 60 سانتیمتر خاکآ مستور شدهآ باشد.
بآ - بدنهآ خارجیآ مخزنآ در مقابلآ زنگآ زدگیآ محافظتآ شود.
جآ - لولهآ پر کنندهآ آنآ بهآ خارجآ ساختمانآ ادامهآ داشتهآ و دهانهآ آنآ بغیر از مواقعآ پر کردنآ بستهآ و قفلآ باشد.
د- بجز ازراهآ یکلولهآ تهویهآ کهبایستیآ همیشهآ بازنگاهداشتهآشود بافضایآ خارجآ مربوطنباشد.
هـ- دارایآ یکآ لولهآ اندازهآگیریآ میزانآ مایعآ محتویآ مخزنآ باشد کهآ در غیر مواقعآ اندازهآگیریآ سرآنآ بستهآ و قفلآ شدهآ باشد.
و - اینآ مخازنآ برایآ فشار حداقلآ 7 کیلوگرمآ بر سانتیمتر مربعآ مقاومتآ داشتهآ باشد.
مادهآ 41: لولهآ تهویهآ باید حائز شرایطآ زیر باشد.
الفآ - ارتفاعآ آنآ از سطحآ زمینآ لااقلآ 5/2 متر باشد.
بآ - از دودکشها - منابعآ حرارتآ و اماکنیآ کهآ در آنجا شعلهآ پخشآ میآشود و یا نقاطیآ کهآ ممکنآ استآ بخار در آنآ جمعآ و متراکمآ گردد بهآ قدر کافیآ دور باشد.
جآ - قطر آنآ از 20 میلیمتر تجاوز نکند مشروطآ بر اینکهآ لولهآ برگشتآ بخار در مخازنآ وجود داشتهآ باشد و در غیر اینآ صورتآ قطر آنآ لااقلآ 25 میلیمتر باشد.
مادهآ 42: اگر مخزنآ برایآ نگهداریآ مایعیآ استعمالآ شود کهآ نقطهآ اشتعالآ آنآ از حداکثر حرارتآ محیطآ پایینآتر باشد باید اقداماتآ لازمآ بهآ عملآ آید تا از پیدایشآ مخلوطآ قابلآ انفجار بخار و هوا در داخلآ مخزنآ جلوگیریآ شود و یا در انتهایآ لولهآ تهویهآ کهآ در فضایآ آزاد قرار دارد دستگاهآ شعلهآ خفهآ کنآ نصبآ گردد.
فصلآ 3- مخازنآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ
مادهآ 43: مخازنآ رویآ زمینآ کهآ برایآ انبار کردنآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ بکار میآرود باید دارایآ شرائطآ زیر باشد:
الفآ - بطریقیآ نصبآ میآشود کهآ هر گونهآ نشتیآ در هر قسمتآ مخزنآ قابلآ رویتآ باشد.
بآ - اطرافآ مخازنآ بحد کافیآ دارایآ خاکریز، گودالآ و یا حوضچهآایآ باشد کهآ محتویاتآ بزرگآترینآ مخزنآ در صورتآ ترکیدنآ درونآ آنآ جایآ بگیرد.
جآ - بدنهآ مخزنآها بهآ نحویآ رنگآ شود تا در اثر رطوبتآ و یا دود و بخار زنگآ زدگیآ و خوردگیآ پیدا نکند.
د - دارایآ پلکانآ و یا نردبانآ قائمآ ثابتآ و همچنینآ پاگردهایآ مناسبآ باشد بهآطوریآکهآ دسترسیآ بهآ قسمتآهایآ لازمآ مخزنآ ممکنآ گردد.
تبصرهآ - پلکانآها و پاگردها باید دارایآ نردهآ مناسبآ و نردبانآهایآ در صورتیآ کهآ مرتفعآ باشد مجهز بهآ حلقهآهایآ حفاظتیآ باشد و کفآ پاگردها بهتر استآ از آهنآ مشبکآ ساختهآ شود.
مادهآ 44: مخازنآ رویآ زمینیآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ در صورتآ ضرورتآ باید بطور مناسبیآ در مقابلآ سرما محافظتآ شود.
مادهآ 45: مخازنآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ باید در محلیآ قرار گیرد کهآ زیر آنآ محلآ عبور و مرور نباشد.
مادهآ 46: در مورد مخازنآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ در ساختمانآهایآ زیرزمینیآ رعایتآ شرائطآ زیر الزامآ آور استآ.
الفآ - زیرزمینآ باید از بتونآ یا مصالحآ ساختمانیآ ساختهآ شدهآ باشد و فاصلهآ دیوارها از مخزنآ بهآ ترتیبیآ باشد کهآ یکآ نفر بهآ آسانیآ بتواند اطرافآ مخزنآ عبور نماید.
بآ - اینآ قبیلآ مخازنآ را باید 38 تا 45 سانتیمتر بالاتر از کفآ زیرزمینآ نصبآ نمود.
مادهآ 47: زیرزمینآهاییآ کهآ برایآ مخازنآ مدفونآ حاویآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ ساختهآ میآشود باید سرپوشیدهآ و فاقد رطوبتآ و دارایآ نردبانآ ثابتآ باشد.
مادهآ 48: کلیهآ شیرهایآ کنترلآ مخازنآ نیمهآ مدفونآ کهآ برایآ مخازنآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ بکار میآرود باید دارایآ شرائطآ زیر باشد:
الفآ - بهآ ترتیبیآ نصبآ شود کهآ بتوانآ آنآ را از خارجآ باز و بستهآ نمود.
بآ - دارایآ قفلیآ باشد کهآ از خارجآ قابلآ باز و بستهآ شدنآ باشد.
مادهآ 49: قبلآ از آنکهآ کارگرانآ برایآ تعمیر یا نظافتآ وارد زیرزمینآ مخازنآ شوند باید لولهآهایآ مربوطآ بهآ مخزنآ را بستهآ و با سنجشآ گاز از بیآ خطر بودنآ هوایآ زیرزمینآ اطمینانآ حاصلآ نمود.
مادهآ 50: مخازنآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ باید:
الفآ - رویآ سکوییآ نصبآ شدهآ باشد کهآ در مقابلآ اثراتآ شیمیاییآ داخلآ مخزنآ مقاومتآ داشتهآ باشد.
بآ - دارایآ لولهآ مخصوصآ سرریز باشد تا مایعاتآ اضافیآ را بهآ محلآ مناسبیآ منتقلآ نماید.
مادهآ 51: مخازنیآ کهآ برایآ انبار کردنآ مایعاتآ محرقآ و خورندهآ بکار میآرود باید دارایآ لولهآهایآ زیر باشد:
الفآ - یکآ لولهآ سرباز در بالاترینآ نقطهآ مخزنآ با قطر حداقلآ 5 سانتیمتر.
بآ - یکآ لولهآ زیر آبآ در پایینآترینآ نقطهآ مخزنآ برایآ تخلیهآ احتمالیآ محتویاتآ آنآ در محلآ مناسبآ.
جآ - یکآ لولهآ برایآ پر کردنآ مخزنآ در بالا.
د - یکآ لولهآ مصرفآ بهآ ارتفاعآ 15 سانتیآ متر از کفآ مخزنآ.
الفآ - در اینآ آیینآ نامهآ مایعآ قابلآ اشتعالآ بهآ مایعاتیآ اطلاقآ میآشود کهآ نقطهآ اشتعالآ آنها از صد درجهآ سانتیگراد (212 درجهآ فارنهایتآ) کمتر باشد.
بآ - مایعاتیآ کهآ نقطهآ اشتعالآ آنها از 100 درجهآ سانتیگراد بیشتر باشد مایعآ غیرقابلآ اشتعالآ نامیدهآ میآشود.
جآ - «مخزنآ رویآ زمینآ» بهآ مخازنیآ اطلاقآ میآشود کهآ هیچآ قسمتآ از آنآ از سطحآ زمینآ طبیعیآ پایینآتر نباشد.
د - «مخزنآ مدفونآ» بهآ مخازنیآ اطلاقآ میآشود کهآ کاملاً در زمینآ مدفونآ شدهآ و سقفآ آنآ با قشریآ بهآ ضخامتآ حداقلآ 60 سانتیمتر از خاکآ مستور شدهآ باشد.
هـ - «مخزنآ نیمهآ مدفونآ» بهآ مخازنیآ اطلاقآ میآشود کهآ کلیهآ یا قسمتیآ از آنآ در داخلآ زمینآ قرار گیرد و در صورتیآ کهآ کلیهآ مخزنآ درونآ خاکآ باشد قشر خاکآ رویآ سقفآ مخزنآ کمتر از 60 سانتیمتر باشد.
و - «فیبر» اصطلاحاً عبارتآ از الیافآ مقاومیآ استآ کهآ دارایآ ریشهآ معدنیآ - نباتیآ و یا حیوانیآ باشد.
ز - «گرد و غبار» بهآ ذراتآ جامدیآ اطلاقآ میآشود کهآ میآتواند بهآ اطرافآ پراکندهآ شود و یا در هوا معلقآ بماند و منشاء تولید اینآ ذراتآ نتیجهآ عملیاتآ گوناگونآ از قبیلآ کوبیدنآ، قطعآ کردنآ، الکآ کردنآ، سائیدنآ، انفجار یا از همآ پاشیدنآ مواد آلیآ و غیرآلیآ مثلآ ذغالآ سنگآ، فلزاتآ و املاحآ آنآها و همچنینآ حبوباتآ، غلاتآ، چوبآ و غیرهآ استآ.
حآ - دود بهآ ذراتآ جامد معلقآ اطلاقآ میآشود کهآ در اثر تراکمآ گازها و یا تبخیر فلزاتآ در حالآ ذوبآ و یا احتراقآ ناقصآ سوختآها و مواد آلیآ دیگر بوجود بیاید و با مواد اولیهآ آنها متفاوتآ میآباشد.
طآ - گاز بهآ ذراتیآ اطلاقآ میآشود کهآ مانند هوا شکلآ و حجمآ ثابتیآ نداشتهآ لیکنآ استعداد گسترشآ غیرمحدود دارد و ممکنآ استآ آنآ را بهآ وسیلهآ ازدیاد فشار و یا کاهشآ حرارتآ بهآ صورتآ مایعآ و یا جامد درآورد.
یآ - مهآ بهآ قطراتآ مایعآ معلقآ اطلاقآ میآشود کهآ بهآ وسیلهآ تراکمآ از حالتآ گازیآ بهآ حالتآ مایعآ یا پخشآ مایعآ بهآ صورتآ ذراتآ ریز در فضا بوجود میآآید.
کآ - بخار بهآ حالتآ گازیآ موادیآ اطلاقآ میآشود کهآ در شرائطآ معمولیآ (یکآ آتمسفر فشار و 15 درجهآ سانتیگراد) مایعآ و یا جامد هستند. اینآ بخار در اثر ازدیاد فشار و یا کاهشآ گرما بهآ صورتآ اولیهآ در میآآید.
قسمتآ دومآ - مواد خطرناکآ و زیانآ بخشآ
فصلآ اولآ - مقرراتآ عمومیآ
مادهآ 1: در کارگاهآهاییآ کهآ مواد خطرناکآ و زیانآ بخشآ بهآ صورتآ جامد، مایعآ یا گاز تهیهآ حملآ و نقلآ و یا مصرفآ میآشود و همچنینآ در مکانهاییآ کهآ مواد قابلآ اشتعالآ یا موارد قابلآ انفجار گردهایآ سمیآ و مضر و مواد تحریکآ کنندهآ تولید و یا پخشآ میآشود باید مواد اینآ آیینآنامهآ مورد رعایتآ قرار گیرد.
مادهآ 2: عملیاتآ مخاطرهآآمیز باید حتیآ الامکانآ در اطاقآها و بناهایآ مجزا با حداقلآ نفراتآ و رعایتآ احتیاطاتآ کاملآ و مخصوصآ انجامآ گیرد مگر اینکهآ مقامآ فنیآ صلاحیتدار ترتیبآ دیگریآ را مقرر داشتهآ باشد.
مادهآ 3: عملیاتآ مخاطرهآآمیز باید در دستگاهآهایآ سر بستهآ انجامآ گیرد تا از تماسآ اشخاصآ با مواد زیانآ بخشآ و از انتشار گرد، فیبر، دود، گاز، مهآ و بخار در هوایآ کارگاهآ کهآ کارگرانآ در آنآ مشغولآ کار هستند جلوگیریآ شود.
مادهآ 4: در صورتیآ کهآ بکار بردنآ دستگاهآهایآ سر بستهآ مقدور نباشد گرد و غبار گازها دود و ابخره زیانآ بخشآ را باید در همانآ لحظهآ تولید یا در نزدیکترینآ فاصلهآ از مرحلهآ تولید بهآوسیلهآ دستگاهآ سرپوشآ مکندهآ با دودکشهایآ مخصوصآ از محیطآ کارگاهآ خارجآ نمود.
مادهآ 5: برایآ کارگرانیآ کهآ با مواد خطرناکآ و زیانآ بخشآ کار میآکنند باید حفاظیآ متناسبآ با نوعآ کاریآ کهآ انجامآ میآدهند تهیهآ گردد و کارگرانآ موظفند آنها را در موقعآ کار مورد استفادهآ قرار دهند.
تبصرهآ - جهتآ محافظتآ کارگرانآ از مواد خطرناکآ نباید فقطآ بهآ تجهیزاتآ حفاظتیآ شخصیآ متکیآ بودهآ بلکهآ علاوهآ بر تجهیزاتآ مذکور باید بهآ وسائلآ و تدابیر قطعیآ برایآ رفعآ مخاطراتآ توسلآ جستآ مگر در فعالیتهایآ غیر مستمر و اتفاقیآ و پراکندهآ کهآ ممکنآ استآ وسایلآ حفاظتیآ شخصیآ بهآ تنهاییآ کافیآ باشد.
فصلآ 2- علایمآ مشخصهآ برایآ وسایلآ و ظروفآ
مادهآ 6: هر نوعآ ظرفآ بزرگآ و کوچکآ و وسایلآ دیگریآ کهآ مواد خطرناکآ در آنها نگهداریآ میآشود باید:
الفآ - دارایآ رنگآ سادهآ و مشخصیآ باشد.
بآ - با نصبآ پلاکآ محتویاتآ داخلآ آنآ شناساندهآ شود.
جآ - دستورالعملآهایآ لازمآ برایآ بکار بردنآ محتویاتآ آنآ بهآ نحو بیآخطر و بدونآ زیانآ همراهآ داشتهآ باشد.
فصلآ 3- آزمایشآ هوا
مادهآ 7: هوایآ کارگاهآها باید بطور متناوبآ در فواصلیآ کهآ لازمآ باشد مورد آزمایشآ و کنترلآ قرار گیرد تا اطمینانآ حاصلآ شود کهآ غلظتآ گرد و غبارهایآ سمیآ و همچنینآ ذراتآ فیبرها و یا دود و ابخره از حد مجاز تجاوز ننماید و اینآ حد مجاز از طرفآ مقاماتآ صلاحیتدار فنیآ تعیینآ و دائماً با گذشتآ زمانآ و پیشرفتآ بهداشتآ کار قابلآ تجدید نظر استآ.
تبصرهآ - دستگاهآهایآ تهویهآ و تبادلآ هوا از حیثآ ساختمانآ و کیفیتآ نصبآ و طرز کار باید متناسبآ با وضعآ کار و کارگاهآ باشد.
فصلآ 4- جلوگیریآ از تراکمآ گرد و غبار
مادهآ 8: کلیهآ قسمتآهایآ ساختمانآ و وسایلآ اطاقآهاییآکهآ در آنآ گرد و غبار مضر بهآ وجود میآآید باید بهآ نحویآ طرحآ و نصبآ شوند کهآ حتیآ الامکانآ فاقد سطوحآ گرد و غبار گیر باشد کلیهآ قسمتآهایآ اینآ گونهآ کارگاهآها باید بطور مستمر تمیز و گردگیریآ شود.
ماده9:کفآ اطاقآها باید حتیالامکانآ صافآ و هموار بودهآ تا نظافتآ آنآ بهسهولتآ مقدور باشد.
تبصرهآ - از گستراندنآ قطعاتآ بیآ تناسبآ لینولئومآ و قرار دادنآ صفحاتآ فلزیآ و اشیاء دیگریآ کهآ گرد و غبار بتواند زیر آنآ متراکمآ شود باید خودداریآ کرد.
قسمتآ سومآ - مواد قابلآ استعمالآ و مواد قابلآ انفجار
فصلآ 1- مقرراتآ عمومیآ
مادهآ 10: عملیاتیآ کهآ احتمالآ خطر انفجار و یا اشتعالآ دارد باید در ساختمانآهایآ جداگانهآ بهآ فواصلیآ کهآ از طرفآ مقامآ صلاحیتدار تعیینآ شود یا در اطاقآهاییآکهآ بهآوسیلهآ دیوار ضد حریقآ از نوعآ مجاز از یکدیگر جدا باشند صورتآ گیرد.
مادهآ 11: در و پنجرهآهایآ اماکنآ فوقآ باید خودکار باشد کهآ در موقعآ خطر خود بخود بستهآ شوند و در مقابلآ اشتعالآ و انفجار مقاومتآ داشتهآ باشد.
مادهآ 12: در اطرافآ ابنیهآ مذکور و در فاصلهآایآ کهآ از طرفآ مقامآ فنیآ صلاحیتدار تعیینآ میآشود بهآ هیچوجهآ کورهآ آتشآ و دستگاهآ خشکآ کنآ و هر گونهآ منبعآ تولید جرقهآ و حرارتآ نباید وجود داشتهآ باشد.
مادهآ 13: ابنیهآایآ کهآ در آنجا مواد قابلآ انفجار تهیهآ، نگهداریآ و یا مصرفآ میآشود باید دارایآ دریچهآ انفجار باشد اینآ دریچهآها از مواد سبکآ غیر قابلآ اشتعالآ (مثلاً شیشهآ بهآ ضخامتآ 2 میلیمتر) و با پنجرهآهایآ لولاییآ در بدنهآ و سقفآ ساختهآ شود کهآ در نتیجهآ فشار بهآ خارجآ باز شود. سطحآ دریچهآهایآ انفجار باید بهآ ترتیبآ زیر پیشآبینیآ شود.
الفآ - یکآ متر مربعآ برایآ 24 متر مکعبآ فضا در ساختمانآهاییآ کهآ از بتنآ مسلحآ قویآ ساختهآ شدهآ استآ.
بآ - یکآ متر مربعآ برایآ 20 متر مکعبآ در ساختمانآهاییآ کهآ از بتنآ مسلحآ ضعیفآ ساختهآ شدهآ استآ.
جآ - یکآ متر مربعآ برایآ 15 متر مکعبآ فضا در ساختمانآهایآ سبکآ.
مادهآ 14: کفآ اطاقآهاییآ کهآ در آنآ مواد قابلآ اشتعالآ و مواد قابلآ انفجار تهیهآ و یا انبار و یا مصرفآ میآشود باید:
الفآ - غیر قابلآ اشتعالآ و غیر قابلآ نفوذ باشد.
بآ - از مواد و مصالحیآ ساختهآ شدهآ باشد کهآ سقوطآ یا اصطکاکآ اشیاء رویآ آنآ موجبآ تولید جرقهآ نشود.
فصلآ 2- پیشگیریهایآ لازمآ در مورد تراوشآ و یا سرازیرشدنآمایعاتآ
مادهآ 15: موسساتیآ کهآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ تولید و یا مصرفآ میآکنند باید دارایآ مخزنآ مخصوصآ باشند کهآ در صورتآ لبریز شدنآ و یا پیدایشآ نقصیآ در ظروفآ بتوانآ مایعآ ریختهآ شدهآ را بهآ مخزنآ مزبور انتقالآ داد.
مادهآ 16: مخازنآ و انبارهاییآ کهآ در آنآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ و انفجار وجود دارد باید بهآوسیلهآ دیوار یا خاکآ ریزهایآ غیر قابلآ نفوذ کهآ دارایآ ظرفیتآ متناسبآ برایآ گنجایشآ تمامآ مایعآ باشد محصور گردد و نیز بهآ قسمیآ ساختهآ شود کهآ مایعاتآ مزبور در نتیجهآ حریقآ یا عللآ دیگر نتواند بهآ هیچوجهآ از محوطهآ محصور خارجآ و در اطرافآ پخشآ گردد.
فصلآ 3- راهآهایآ خروجیآ
مادهآ 17: در نقاطیآ از کارگاهآها کهآ مواد قابلآ اشتعالآ یا مواد قابلآ انفجار تولید و یا مصرفآ و یا نقلآ و انتقالآ دادهآ میآشود باید راهآهایآ خروجیآ کافیآ و یا وسایلآ لازمآ در نقاطآ متناسبآ پیشآبینیآ شود تا در مواقعآ بروز خطر افرادیآ کهآ در آنآ قسمتآ بکار اشتغالآ دارند بتوانند خود را نجاتآ دهند.
تبصرهآ - اینآ وسایلآ فرار باید لااقلآ شاملآ دو معبر خروجیآ بودهآ و درهاییآ داشتهآ باشد کهآ بهآ خارجآ باز گردد و بهآ هیچوجهآ در معبرها مانعیآ وجود نداشتهآ باشد.
فصلآ 4- تجهیزاتآ الکتریکیآ
مادهآ 18: کلیهآ تجهیزاتآ الکتریکیآ اینگونهآ کارگاهآها باید با آیینآنامهآ حفاظتیآ تاسیساتآ و وسایلآ الکتریکیآ مصوبآ شورایعالیآ حفاظتآ فنیآ مطابقتآ داشتهآ باشد.
فصلآ 5- منعآ استعمالآ دخانیاتآ و غیرهآ
مادهآ 19: استعمالآ دخانیاتآ و همراهآ داشتنآ کبریتآ و وسایلآ روشناییآ غیر محفوظآ و اشیاء مولد آتشآ و جرقهآ و هر قسمآ مادهآ دیگریآ کهآ بتواند ایجاد انفجار و حریقآ نماید و در اینآ قبیلآ کارگاهآها و منطقهآ حریمآ آنآ اکیداً ممنوعآ استآ. نقاطآ ممنوعهآ باید بهآوسیلهآ تابلو و یا علایمآ دیگریآ کهآ بهآ خوبیآ دیدهآ شود مشخصآ گردد.
فصلآ 6- حرارتآ
مادهآ 20: دستگاهآهایآ گرمآ کنندهآ در اینآ محلآها باید دارایآ حفاظآ مناسبیآ باشد کهآ موجبآ اشتعالآ بخارها و یا غبارها و سایر مواد قابلآ اشتعالآ نشود.
مادهآ 21: رادیاتورهایآ گرمآ کنآ باید:
الفآ - صافآ و بدونآ پرهآ باشد.
ب- حداقل15سانتیمتر (6اینچآ) از دیوارهایآ چوبیو مواد غیرقابلآ احتراقآ فاصلهآ داشتهباشد.
جآ - دارایآ حفاظیآ باشد کهآ مانعآ نشستنآ گرد و غبار و پاشیدهآ شدنآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ و قابلآ انفجار رویآ سطحآ بدنهآ رادیاتور باشد.
مادهآ 22: در نقاطیآ کهآ مواد قابلآ اشتعالآ بسیار فرار تهیهآ، نگاهداریآ یا بکار، بردهآ میآشود باید ترتیباتآ مخصوصآ پیشآبینیآ گردد تا حرارتآ محیطآ کار از حد مجازیآ کهآ از طرفآ مقامآ فنیآ صلاحیتدار تعیینآ میآشود تجاوز ننماید.
فصلآ 7- الکتریسیتهآ ساکنآ
مادهآ 23: در عمومآ ابنیهآ مورد بحثآ بایستیآ آژیرهایآ خودکار موثریآ بهآ منظور اعلامآ خطر آتشآآسوزیآ از نوعیآ کهآ مقامآ صلاحیتدار مناسبآ بداند نصبآ گردد.
فصلآ 10- دستگاهآهایآ آتشآ نشانیآ
مادهآ 24: در عمومآ ابنیهآ مورد بحثآ اینآ آیینآنامهآ باید یکآ یا چند نوعآ خاموشآ کنندهآ دستیآ و یا چرخدار بنا بر تجویز مقامآ صلاحیتدار وجود داشتهآ و طرز بکار بردنآ آنآ نیز در محلآ دید مامورینآ قرار گرفتهآ باشد.
مادهآ 25: کلیهآ تجهیزاتآ آتشآ نشانیآ باید:
الفآ - همیشهآ آمادهآ بکار و سالمآ باشد.
بآ - هر سهآ ماهآ یکبار مورد بازدید و رسیدگیآ قرار گیرد.
مادهآ 26: برایآ بکار بردنآ خاموشآ کنندهآها موسسهآ مربوطهآ موظفآ استآ تعدادیآ از کارکنانآ خود را برایآ اینآ منظور آموزشآ دهد.
فصلآ 11- تجهیزاتآ دستگاهآهایآ مولد مواد قابلآ اشتعالآ
مادهآ 27: کلیهآ دستگاهآهایآ مولد گاز و دود و ابخره و گرد و غبارهایآ قابلآ اشتعالآ و قابلآ انفجار تا آنجا کهآ از لحاظآ فنیآ قابلآ عملآ باشد باید:
الفآ - در محفظهآ مناسبیآ نصبآ شود.
ب- مجهز بهوسائلآ یادستگاهآهایآ لازمآ برایتهویهآ و اخراجآ موادمزبور از محوطهآ کارگاهباشد.
جآ - عاریآ از عواملآ ایجاد جرقهآ باشد.
د - دارایآ ساختمانآ ضد انفجار یا مجهز بهآ وسائلآ تخفیفآ انفجار و همچنینآ دارایآ وسایلآ دیگریآ باشد کهآ از شدتآ انفجار جلوگیریآ کند.
فصلآ 12- نقلآ و انتقالآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ
مادهآ 28: در صورتیآ کهآ تخلیهآ و انتقالآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ بهآوسیلهآ گاز انجامآ گیرد باید اینآ گاز از لحاظآ شیمیاییآ بیآ اثر و غیر قابلآ اشتعالآ باشد.
مادهآ 29: انتقالآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ بهآ داخلآ مخازنآ و یا ظروفآ باید بهآوسیلهآ لولهآهاییآ انجامآ گیرد کهآ بهآ کفآ یا جدار نزدیکآ بهآ کفآ متصلآ باشد و اینآ لولهآها با ظروفآ مزبور دارایآ اتصالآ الکتریکیآ باشد.
مادهآ 30: دستگاهآهاییآ کهآ برایآ انتقالآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ از یکآ مخزنآ یا ظرفآ سر بستهآ بهآ یکآ مخزنآ یا ظرفآ سربستهآ دیگر بکار میآروند باید دارایآ لولهآهایآ برگشتآ بخار باشد.
فصلآ 13 - مجاریآ فاضلابآ
مادهآ 31: کارگاهآهاییآ کهآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ تولید نقلآ و انتقالآ و یا مصرفآ میآکنند باید دارایآ مجاریآ فاضلابآ با شرائطآ زیر باشد:
الفآ - داشتنآ ظرفیتآ کافیآ برایآ تخلیهآ آبآ کلیهآ منابعآ موجود.
ب- ارتباطآ با حوضچهآهایآ جداکنندهآ متناسبآ برایآ جدا کردنآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ از آبآ.
فصلآ 14 - جمعآ آوریآ گازها و بخارها
مادهآ 32: گازها و بخارهاییآ کهآ ضمنآ تهیهآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ بهآ وجود میآآید باید بطریقیآ کهآ متضمنآ مخاطرهآایآ نباشد جمعآ آوریآ و مصرفآ شود.
تبصرهآ - در صورتیآ کهآ گازهایآ مزبور قابلآ مصرفآ نباشد باید بهآوسیلهآ سوزاندنآ آنها را معدومآ نمود.
فصلآ 15 - جلوگیریآ از اختلاطآ مخاطرهآانگیز گازها
مادهآ 33: در کارگاهآهاییآ کهآ انواعآ مختلفآ گاز تولید میآشود در صورتیآ کهآ اختلاطآ آنها موجبآ فعلآ و انفعالآ شیمیاییآ و یا خطر انفجار داشتهآ باشد بایستیآ دستگاهآهایآ تولید کنندهآ هر نوعآ از اینآ گازها با یکدیگر مجزا بودهآ و هر کدامآ در اطاقآهاییآ نصبآ شوند کهآ از اطاقآهایآ دیگر کهآ مخصوصآ انواعآ دیگر گازها هستند بهآوسیلهآ یکآ فضایآ باز بهآ وسعتآ کافیآ یا بهآوسیلهآ دیوارهاییآکهآ در مقابلآ انفجار استقامتآ دارند از یکدیگر فاصلهآ داشتهآ باشند.
تبصرهآ - تولید هیدروژنآ و اکسیژنآ، هیدروژنآ و فلوهیدروژنآ و کلر از طریقآ الکترولیز بطور استثناء ممکنآ استآ در یکآ اطاقآ انجامآ گیرد مشروطآ بر آنکهآ از اطاقآهایآ دیگر کهآ اختصاصآ بهآ تولید گازهایآ دیگر دارند دارایآ فاصلهآ کافیآ باشد.
قسمتآ چهارمآ - طریقهآ انبار کردنآ مواد خطرناک
آ فصلآ 1- مقرراتآ عمومیآ
مادهآ 34: مواد قابلآ انفجار تجارتیآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ گازهایآ فشردهآ ذغالآ سنگآ و سایر مواد اشتعالآ را باید طوریآ انبار کرد کهآ با مقرراتآ آیینآنامهآ (پیشگیریآ و مبارزهآ با آتشآسوزیآ در کارگاهآها قابلآ انطباقآ باشد).
مادهآ 35: مواد شیمیاییآ کهآ در اثر مجاورتآ با یکدیگر احتمالآ فعلآ و انفعالاتیآ داشتهآ و در نتیجهآ تولید ابخره یا گازهایآ خطرناکآ میآنمایند و یا سببآ آتشآ سوزیآ و انفجار میآشوند باید در انبارهایآ مجزا و یا بطور مطمئنآ دور از یکدیگر انبار شوند.
فصلآ 2- مخزنآ انبار مایعاتآ قابلآ اشتعالآ
مادهآ 36: کلیهآ مخازنآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ باید مجهز بهآ لولهآ پر کنندهآایآ باشد کهآ باآ کفآ مخزنآ مربوطآ بودهآ وضمناً دارایآ اتصالآ برقیآ با آنآ باشد.
مادهآ 37: انبار کردنآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ در مخازنآ رویآ زمینیآ بایستیآ موکولآ بهآ اجازهآ مقامآ صلاحیتدار باشد.
مادهآ 38: مقدار مایعاتآ قابلآ اشتعالآ کهآ در مخازنآ زیر زمینیآ انبار میآگردد باید با رعایتآ فاصلهآ مخزنآ از ساختمانآهایآ مجاور یا محلیآ کهآ بعداً ایجاد ساختمانآ خواهد شد معینآ گردد بهآطوریآکهآ در اثر حملآ و نقلآ یا پر کردنآ و یا خالیآ کردنآ آتشآ سوزیآ و یا انفجار ساختمانآهایآ مزبور را تهدید ننماید.
ماده39: انبارکردنآ مایعاتآ قابلآ اشتعالآ درمخازنآ رویزمینیآ بایدطبقآ شرایطآزیرانجامگیرد.
الفآ - مخزنآ در رویآ پایهآ غیر قابلآ اشتعالآ و بهآ فاصلهآ حداقلآ 20 متر از ساختمانآهایآ مجاور نصبآ شدهآ باشد.
بآ - زمینآ اطرافآ مخزنآ گود و یا وصلآ بهآ حوضچهآهاییآ باشد کهآ در صورتآ سوراخآ شدنآ و یا پارگیآ دیوار مخزنآ گنجایشآ محتویاتآ آنآ را طبقآ شرایطآ زیردار باشد:
1- دهآ درصد بیشآ از ظرفیتآ مخزنآ در صورتیآ کهآ مخزنآ منحصر بهآ فرد باشد.
2- هشتاد درصد ظرفیتآ دو یا چند مخزنآ در صورتیآ کهآ ظرفیتآ اینآ مخازنآ کهآ دارایآ یکآ گود یا حوضچهآ مشترکآ هستند از 000،250 لیتر تجاوز نکند.
3- پنجاهآ درصد ظرفیتآ دو یا چند مخزنآ در صورتیآ کهآ از 000،250 لیتر تجاوز نماید.
جآ) با تجهیزاتآ آتشآ نشانیآ مناسبآ و کافیآ مجهز باشد.
د) مخزنآ طوریآ ساختهآ شدهآ باشد کهآ امکانآ پیدایشآ فشار یا خلا در رویآ سطحآ مایعآ وجود نداشتهآ باشد.
هـ) بر ضد صاعقهآ محافظتآ شدهآ باشد.
مادهآ 40: مخازنآ مدفونآ مواد قابلآ اشتعالآ باید دارایآ شرایطآ زیر باشد.
الفآ - در زیر خاکآ یا وضعآ محکمآ و ثابتیآ قرار گیرد بهآطوریآکهآ سقفآ آنآ با قشریآ بهآ ضخامتآ حداقلآ 60 سانتیمتر خاکآ مستور شدهآ باشد.
بآ - بدنهآ خارجیآ مخزنآ در مقابلآ زنگآ زدگیآ محافظتآ شود.
جآ - لولهآ پر کنندهآ آنآ بهآ خارجآ ساختمانآ ادامهآ داشتهآ و دهانهآ آنآ بغیر از مواقعآ پر کردنآ بستهآ و قفلآ باشد.
د- بجز ازراهآ یکلولهآ تهویهآ کهبایستیآ همیشهآ بازنگاهداشتهآشود بافضایآ خارجآ مربوطنباشد.
هـ- دارایآ یکآ لولهآ اندازهآگیریآ میزانآ مایعآ محتویآ مخزنآ باشد کهآ در غیر مواقعآ اندازهآگیریآ سرآنآ بستهآ و قفلآ شدهآ باشد.
و - اینآ مخازنآ برایآ فشار حداقلآ 7 کیلوگرمآ بر سانتیمتر مربعآ مقاومتآ داشتهآ باشد.
مادهآ 41: لولهآ تهویهآ باید حائز شرایطآ زیر باشد.
الفآ - ارتفاعآ آنآ از سطحآ زمینآ لااقلآ 5/2 متر باشد.
بآ - از دودکشها - منابعآ حرارتآ و اماکنیآ کهآ در آنجا شعلهآ پخشآ میآشود و یا نقاطیآ کهآ ممکنآ استآ بخار در آنآ جمعآ و متراکمآ گردد بهآ قدر کافیآ دور باشد.
جآ - قطر آنآ از 20 میلیمتر تجاوز نکند مشروطآ بر اینکهآ لولهآ برگشتآ بخار در مخازنآ وجود داشتهآ باشد و در غیر اینآ صورتآ قطر آنآ لااقلآ 25 میلیمتر باشد.
مادهآ 42: اگر مخزنآ برایآ نگهداریآ مایعیآ استعمالآ شود کهآ نقطهآ اشتعالآ آنآ از حداکثر حرارتآ محیطآ پایینآتر باشد باید اقداماتآ لازمآ بهآ عملآ آید تا از پیدایشآ مخلوطآ قابلآ انفجار بخار و هوا در داخلآ مخزنآ جلوگیریآ شود و یا در انتهایآ لولهآ تهویهآ کهآ در فضایآ آزاد قرار دارد دستگاهآ شعلهآ خفهآ کنآ نصبآ گردد.
فصلآ 3- مخازنآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ
مادهآ 43: مخازنآ رویآ زمینآ کهآ برایآ انبار کردنآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ بکار میآرود باید دارایآ شرائطآ زیر باشد:
الفآ - بطریقیآ نصبآ میآشود کهآ هر گونهآ نشتیآ در هر قسمتآ مخزنآ قابلآ رویتآ باشد.
بآ - اطرافآ مخازنآ بحد کافیآ دارایآ خاکریز، گودالآ و یا حوضچهآایآ باشد کهآ محتویاتآ بزرگآترینآ مخزنآ در صورتآ ترکیدنآ درونآ آنآ جایآ بگیرد.
جآ - بدنهآ مخزنآها بهآ نحویآ رنگآ شود تا در اثر رطوبتآ و یا دود و بخار زنگآ زدگیآ و خوردگیآ پیدا نکند.
د - دارایآ پلکانآ و یا نردبانآ قائمآ ثابتآ و همچنینآ پاگردهایآ مناسبآ باشد بهآطوریآکهآ دسترسیآ بهآ قسمتآهایآ لازمآ مخزنآ ممکنآ گردد.
تبصرهآ - پلکانآها و پاگردها باید دارایآ نردهآ مناسبآ و نردبانآهایآ در صورتیآ کهآ مرتفعآ باشد مجهز بهآ حلقهآهایآ حفاظتیآ باشد و کفآ پاگردها بهتر استآ از آهنآ مشبکآ ساختهآ شود.
مادهآ 44: مخازنآ رویآ زمینیآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ در صورتآ ضرورتآ باید بطور مناسبیآ در مقابلآ سرما محافظتآ شود.
مادهآ 45: مخازنآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ باید در محلیآ قرار گیرد کهآ زیر آنآ محلآ عبور و مرور نباشد.
مادهآ 46: در مورد مخازنآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ در ساختمانآهایآ زیرزمینیآ رعایتآ شرائطآ زیر الزامآ آور استآ.
الفآ - زیرزمینآ باید از بتونآ یا مصالحآ ساختمانیآ ساختهآ شدهآ باشد و فاصلهآ دیوارها از مخزنآ بهآ ترتیبیآ باشد کهآ یکآ نفر بهآ آسانیآ بتواند اطرافآ مخزنآ عبور نماید.
بآ - اینآ قبیلآ مخازنآ را باید 38 تا 45 سانتیمتر بالاتر از کفآ زیرزمینآ نصبآ نمود.
مادهآ 47: زیرزمینآهاییآ کهآ برایآ مخازنآ مدفونآ حاویآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ ساختهآ میآشود باید سرپوشیدهآ و فاقد رطوبتآ و دارایآ نردبانآ ثابتآ باشد.
مادهآ 48: کلیهآ شیرهایآ کنترلآ مخازنآ نیمهآ مدفونآ کهآ برایآ مخازنآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ بکار میآرود باید دارایآ شرائطآ زیر باشد:
الفآ - بهآ ترتیبیآ نصبآ شود کهآ بتوانآ آنآ را از خارجآ باز و بستهآ نمود.
بآ - دارایآ قفلیآ باشد کهآ از خارجآ قابلآ باز و بستهآ شدنآ باشد.
مادهآ 49: قبلآ از آنکهآ کارگرانآ برایآ تعمیر یا نظافتآ وارد زیرزمینآ مخازنآ شوند باید لولهآهایآ مربوطآ بهآ مخزنآ را بستهآ و با سنجشآ گاز از بیآ خطر بودنآ هوایآ زیرزمینآ اطمینانآ حاصلآ نمود.
مادهآ 50: مخازنآ مایعاتآ خطرناکآ غیر قابلآ اشتعالآ باید:
الفآ - رویآ سکوییآ نصبآ شدهآ باشد کهآ در مقابلآ اثراتآ شیمیاییآ داخلآ مخزنآ مقاومتآ داشتهآ باشد.
بآ - دارایآ لولهآ مخصوصآ سرریز باشد تا مایعاتآ اضافیآ را بهآ محلآ مناسبیآ منتقلآ نماید.
مادهآ 51: مخازنیآ کهآ برایآ انبار کردنآ مایعاتآ محرقآ و خورندهآ بکار میآرود باید دارایآ لولهآهایآ زیر باشد:
الفآ - یکآ لولهآ سرباز در بالاترینآ نقطهآ مخزنآ با قطر حداقلآ 5 سانتیمتر.
بآ - یکآ لولهآ زیر آبآ در پایینآترینآ نقطهآ مخزنآ برایآ تخلیهآ احتمالیآ محتویاتآ آنآ در محلآ مناسبآ.
جآ - یکآ لولهآ برایآ پر کردنآ مخزنآ در بالا.
د - یکآ لولهآ مصرفآ بهآ ارتفاعآ 15 سانتیآ متر از کفآ مخزنآ.
دیدگاه